Το οξειδωτικό στρες αντιπροσωπεύει μια διαταραχή της ισορροπίας μεταξύ της παραγωγής δραστικών μορφών οξυγόνου (Reactive Oxygen Species) και της ικανότητας ενός βιολογικού συστήματος να αδρανοποιεί τα τοξικά αυτά μόρια και να επισκευάζει τις βλάβες που προκαλούν. Οι δραστικές μορφές οξυγόνου βλάπτουν όλα τα συστατικά του κυττάρου, συμπεριλαμβανομένων των πρωτεϊνών, των λιπιδίων και του DNA.
Το οξειδωτικό στρες παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη πολλών καρδιαγγειακών παθήσεων, όπως η αθηροσκλήρυνση, η υπέρταση, η βλάβη ισχαιμίας-επαναιμάτωσης και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες και που οδηγούν στην ανάπτυξη αυτών των ασθενειών. Επιπλέον, η διαδικασία της γήρανσης σχετίζεται με το οξειδωτικό στρες στα αγγεία και στην καρδιά, η οποία οδηγεί στην εξέλιξη της καρδιαγγειακής νόσου.
Οι μηχανισμοί αντιοξειδωτικής άμυνας είναι λιγότερο αποτελεσματικοί μετά την ηλικία των 40 ετών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την οξείδωση των λιπαρών οξέων και την υπεροξείδωση των λιπιδίων, με επακόλουθες αλλαγές στις φυσικές ιδιότητες των κυτταρικών μεμβρανών και των φωσφολιπιδίων.
Η υπερβολική παραγωγή ελευθέρων ριζών εξασθενεί τους αντιοξειδωτικούς μηχανισμούς οδηγεί στην εμφάνιση του οξειδωτικού στρες και επάγει την απόπτωση. Οι ελεύθερες ριζες αντιδρούν με το DNA, τις πρωτεΐνες και τα λιπίδια, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση των προϊόντων, την έναρξη της εκφυλιστικής διαδικασίας, και τελικά, την ανάπτυξη πολλών σοβαρών ασθενειών αλλά και της γήρανσης. Παρά το γεγονός ότι η γήρανση είναι μια φυσική διαδικασία, επιταχύνεται με την παραγωγή ελευθέρων ριζών.
Το οξειδωτικό στρες είναι μια ανισορροπία μεταξύ της παραγωγής των ελευθέρων ριζών στα κύτταρα και στη βιολογική ικανότητα να αποτοξινώνει τα δραστικά ενδιάμεσα ή να επισκευάζει τη βλάβη που προκαλείται.
Τα αντιοξειδωτικά χρησιμοποιούνται, προκειμένου να μειωθεί η παραγωγή ελευθέρων ριζών στα κύτταρα και να περιοριστούν οι επιβλαβείς επιδράσεις τους στον οργανισμό.
Το ενδοθήλιο των αγγείων εμπλέκεται σε πολλές φυσιολογικές και παθολογικές διεργασίες. Παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην φυσιολογική ρύθμιση του αγγειακού τόνου, στην αγγειακή μετανάστευση των λείων μυϊκών κυττάρων, στην κυτταρική προσκόλληση, και στην αντίσταση στη θρόμβωση. Οι παθολογικές διεργασίες που συμβαίνουν στα αγγεία προκαλούν την απορρύθμιση στην ισορροπία των ενδοθηλιακών κυττάρων. Αυτή η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία συμβάλλει στην ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης, δημιουργεί προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος, φλεγμονή, και μπορεί ακόμη να ευνοεί την εξέλιξη του καρκίνου.
Αν και υπάρχουν αρκετές προϋποθέσεις που συμβάλλουν στην ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, το αυξημένο οξειδωτικό στρες φαίνεται να παίζει ένα σημαντικό ρόλο.
Η υπερπαραγωγή των ελευθέρων ριζών είναι αποτέλεσμα των δυσμενών επιδράσεων του οξειδωτικού στρες σε κυτταρικό επίπεδο και στο οξείδιο του αζώτου (ΝΟ), που είναι ένας σημαντικός παράγοντας του ενδοθηλίου.
Η αθηροσκλήρωση είναι μια παθολογική κατάσταση του αγγειακού συστήματος που εξελίσσεται μαζί με την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία και που προκαλείται από δυσλιπιδαιμία. Αυτό οδηγεί στην εναπόθεση των φλεγμονωδών κυττάρων και των λιπιδίων στο αγγειακό τοίχωμα. Ως εκ τούτου, η κατάσταση «γήρανσης» των αγγείων, καθώς και η προοδευτική καταστροφή, ευνοεί την ανάπτυξη της αθηροσκλήρωσης.
Η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία διαδραματίζει επίσης έναν σημαντικό ρόλο στην πρώιμη και όψιμη ανάπτυξη μηχανισμών αθηροσκλήρωσης. Η αθηροσκλήρωση είναι γνωστό ότι καταλήγει σε αγγειακά επεισόδια όπως η υπέρταση, η ισχαιμική καρδιακή ανεπάρκεια, και η καρδιακή ανεπάρκεια.
Το οξειδωτικό στρες και η γήρανση εμπλέκονται και στην υπέρταση.
Οι ελεύθερες ριζες που δημιουργούνται στα καρδιαγγειακα κύτταρα προκαλούν διάφορες μορφές παθολογικής αγγειακής βλάβης στα αγγεία που σχετίζονται με την προαγωγή της κυτταρικής ανάπτυξης, με την συσσώρευση εξωκυττάριας μήτρας πρωτεΐνης, με την φλεγμονή, και την ενδοθηλιακή δυσλειτουργία, τα οποία είναι χαρακτηριστικά γνωρίσματα της υπέρτασης. Όπως και στην αθηροσκλήρωση, ένας από τους σημαντικότερους μηχανισμούς με τους οποίους οξειδωτικό στρες μπορεί να ευνοήσει την υπέρταση είναι η ενδοθηλιακή δυσλειτουργία.
Οπότε στόχος μας ειναι η διόρθωση της φθοράς από τις ελεύθερες ρίζες ενισχύοντας την αναγεννητική ικανότητα του οργανισμού.
