Πώς συμβαίνει;
Πιθανή αιτία
Ως οστεοαρθρίτιδα εννοούμε μια χρόνια ασθένεια των αρθρώσεων που προκαλείται από τη φθορά.
Η άρθρωση είναι μια κινητή σύνδεση μεταξύ δύο οστών. Για να είναι σε θέση κάθε άρθρωση να κινείται ομαλά και χωρίς τριβές οι επιφάνειες των οστών καλύπτονται με χόνδρο τον επονομαζόμενο αρθρικό χόνδρο.
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια ασθένεια του αρθρικού χόνδρου. Υπερβολική καταπόνηση της άρθρωσης προκαλεί αργή και προοδευτική καταστροφή του αρθρικού χόνδρου, η οποία στο χρόνο δυστυχώς δεν είναι αντιστρέψιμη με αποτέλεσμα ο χόνδρος να χάνει την αρχική μορφή του και τις αντίστοιχες ιδιότητες του.
Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να οδηγήσουν την άρθρωση σε εκφυλισμό:
- Σε σπάνιες περιπτώσεις, η αρθρίτιδα οφείλεται σε κατωτερότητα του ιστού του χόνδρου, οπότε ο αρθρικός χόνδρος φθείρεται αρκετά νωρίς και αναπτύσσεται οστεοαρθρίτιδα σε νεαρή ηλικία.
- Η οστεοαρθρίτιδα είναι συνήθως μια ασθένεια των ηλικιωμένων, καθώς ήδη από τα 30 σε πολλές αρθρώσεις είναι ορατές οι πρώτες φθορές, με αποτέλεσμα μετά τα 65 πρακτικά να μην υπάρχει άνθρωπος χωρίς ορατές και αισθητές αλλαγές στις αρθρώσεις του.
- Στους υπέρβαρους και στον πρωταθλητισμό, οι αρθρώσεις φθείρονται πιο γρήγορα.
- Διαταραχές του άξονα στήριξης όπως η ραιβογωνία έχουν σαν αποτέλεσμα την μονόπλευρη φθορά του χόνδρου
- Μετατραυματικές καταστάσεις όπως κατάγματα ή ρήξεις συνδέσμων μπορούν να οδηγήσουν σε φθορά του χόνδρου από λάθος φόρτιση οπότε κρίνεται στην εποχή μας απαραίτητη συνήθως η χειρουργική αποκατάσταση.
Συμπτώματα
Η αρθρίτιδα αποτελεί περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των ασθενειών. Οι πιο συχνά επηρεαζόμενες αρθρώσεις είναι το ισχίου και το γόνατο, αλλά ακόμη η σπονδυλική στήλη όπως και οι μικρές αρθρώσεις των δακτύλων εμφανίζουν αρθρίτιδα.
Η οστεοαρθρίτιδα για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν εμφανίζει κανένα σύμπτωμα μόνο όταν ο αρθρικός χόνδρος έχει φθαρεί τόσο πολύ, ώστε να υπάρχει τριβή μεταξύ των οστών τότε αρχίζει ο πόνος. Αρχικά, αυτό συμβαίνει μόνο σε μεγάλη κόπωση και συχνά αναφέρεται ο ασθενής σε πόνο που έχει σχέση με τη «αλλαγή του καιρού», αργότερα ο πόνος εμφανίζεται και σε κατάσταση ηρεμίας.
Χαρακτηριστικός είναι ο «πόνος εκκίνησης»: τα πρώτα δηλαδή επώδυνα βήματα που γίνονται όταν ο ασθενής σηκώνεται από καθιστή η κλινήρη θέση και μειώνεται αισθητά μετά από λίγη ώρα βάδισης.
Ποιο είναι το επόμενο βήμα; - Πορεία και επιπλοκές
Η οστεοαρθρίτιδα είναι μια χρόνια, προοδευτικά εξελισσόμενη ασθένεια η οποία δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως.
Σε προχωρημένα στάδια πρόκειται για περιορισμό του εύρους κίνησης μέχρι την πλήρη δυσκαμψία των αρθρώσεων αλλάζοντας μορφή όλες οι κοινές εμπλεκόμενες δομές (σύνδεσμοι, τένοντες, κ.λπ.) με αποτέλεσμα ορατή παραμόρφωση.
Τα φθαρμένα σωματίδια του χόνδρου εντός της άρθρωσης ερεθίζουν την αρθρική μεμβράνη και δημιουργούν ύδραρθρο, εμφάνιση υγρού μέσα στην άρθρωση με έντονα εξωτερικά τα στοιχεία φλεγμονής (ερυθρότητα, οίδημα, πόνος, ζέστη). Τότε μιλάμε για ενεργό αρθροπάθεια.
Απλές καθημερινές συμβουλές.
- Αποφυγή υπερβολικής φόρτισης των αρθρώσεων, απόκτηση φυσιολογικού βάρους όπως και αποφυγή πολύωρης ορθοστασίας ή γονατιστής θέσης.
- Η τακτική άσκηση είναι σημαντική και απαραίτητη, ιδανικό θεωρείται το κολύμπι και το ποδήλατο.
- Στην εγκατεστημένη αρθρίτιδα είναι απαραίτητη η αποφόρτιση της άρθρωσης, έτσι για βάδιση σε μεγαλύτερες αποστάσεις η χρήση μπαστουνιού η περιπατητή κρίνεται υποχρεωτική. Το μπαστούνι να βρίσκεται πάντα στην αντίθετη πλευρά δηλαδή στη πλευρά του υγιούς μέλους
- Εάν υπάρχει φλεγμονή ή ερεθισμός της προσβεβλημένης άρθρωση, βοηθά η τοποθέτηση τοπικά ψυχρών επιθεμάτων και μόνο τότε, ειδάλλως τοπικά η θερμότητα είναι ευεργετική.
- Για την ευκολία της καθημερινής ζωής μπάρες στήριξης, ιδιαίτερα στο χώρο του μπάνιου, της κρεβατοκάμαρας και της τουαλέτας είναι χρήσιμες.